Υποβοηθούμενη αναπαραγωγή: Αύξηση του ορίου ηλικίας
Με το άρθρο 3 του προσφάτως ψηφισθέντος νόμου 4812/2021, το κατά το άρθρο 4 του ν. 3305/2005 ηλικιακό όριο της επιτρεπτής διενέργειας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σε περίπτωση που το υποβοηθούμενο πρόσωπο είναι γυναίκα, δύναται να προσαυξάνεται κατά δύο (2) έτη, δηλαδή μέχρι το πεντηκοστό δεύτερο (52ο) έτος της ηλικίας συμπληρωμένο. Η δυνατότητα αυτή παρέχεται για χρονικό διάστημα δύο (2) ετών από τη δημοσίευση του ίδιου νόμου (ν. 4812/2021), δηλαδή από την 30η/06/2021, με απόφαση του Υπουργού Υγείας, μετά από αιτιολογημένη σύμφωνη γνώμη της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής. Επισημαίνεται ότι εκκρεμή αιτήματα φυσικών προσώπων που έχουν ήδη συμπληρώσει το όριο φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής (50ο έτος) εξετάζονται κατά προτεραιότητα από το Εποπτικό Συμβούλιο και την Εκτελεστική Επιτροπή της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.
✔ Νομικό πλαίσιο
Στη χώρα μας, η ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή ρυθμίζεται από το ν. 3305/2005, ο οποίος αντικατέστησε το ν. 3089/2002, με τον οποίο προστέθηκε νέο κεφάλαιο στον Αστικό Κώδικα (Κεφάλαιο 8ο, άρθρα 1455-1460 ΑΚ).
Η ιατρική υποβοήθηση στην ανθρώπινη αναπαραγωγή (τεχνητή γονιμοποίηση) επιτρέπεται μόνο για να αντιμετωπίζεται η αδυναμία απόκτησης τέκνων με φυσικό τρόπο ή για να αποφεύγεται η μετάδοση στο τέκνο σοβαρής ασθένειας και μόνο μέχρι την ηλικία της φυσικής ικανότητας αναπαραγωγής του υποβοηθούμενου προσώπου. Η ανθρώπινη αναπαραγωγή με τη μέθοδο της κλωνοποίησης απαγορεύεται. Τονίζεται, δε, ότι δεν είναι επιτρεπτή η επιλογή του φύλου του τέκνου, εκτός αν πρόκειται να αποφευχθεί σοβαρή κληρονομική νόσος που συνδέεται με το φύλο.
Επιπλέον, είναι δυνατή με τη χορήγηση δικαστικής άδειας, η τεχνητή γονιμοποίηση μετά το θάνατο του συζύγου ή του άνδρα με τον οποίο η γυναίκα συζούσε σε ελεύθερη ένωση, υπό τη σωρευτική συνδρομή των εξής προϋποθέσεων:
- Ο σύζυγος ή ο μόνιμος σύντροφος της γυναίκας να έπασχε από ασθένεια που συνδέεται με πιθανό κίνδυνο στειρότητας ή να υπήρχε κίνδυνος θανάτου του.
- Ο σύζυγος ή ο μόνιμος σύντροφος της γυναίκας να είχε συναινέσει με συμβολαιογραφικό έγγραφο και στη μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση.
Η τεχνητή γονιμοποίηση διενεργείται μετά την πάροδο έξι μηνών και πριν από τη συμπλήρωση διετίας από το θάνατο του άνδρα.
Προβλέπεται, ακόμη, η μεταφορά στο σώμα άλλης γυναίκας γονιμοποιημένων ωαρίων, ξένων προς την ιδίαν, και η κυοφορία από αυτήν επιτρέπεται με δικαστική άδεια που παρέχεται πριν από τη μεταφορά, εφόσον υπάρχει έγγραφη και χωρίς αντάλλαγμα συμφωνία των προσώπων που επιδιώκουν να αποκτήσουν τέκνο και της γυναίκας που θα κυοφορήσει, καθώς και του συζύγου της, αν αυτή είναι έγγαμη. Η δικαστική άδεια παρέχεται ύστερα από αίτηση της γυναίκας που επιθυμεί να αποκτήσει τέκνο, εφόσον αποδεικνύεται ότι αυτή είναι ιατρικώς αδύνατο να κυοφορήσει και ότι η γυναίκα που προσφέρεται να κυοφορήσει είναι, εν όψει της κατάστασης της υγείας της, κατάλληλη για κυοφορία. Η ανωτέρω, δε, διαδικασία εφαρμόζεται μόνο στην περίπτωση που η αιτούσα και η κυοφόρος γυναίκα έχουν την κατοικία τους στην Ελλάδα.
Τέλος, ρυθμίζεται πλέον και η τύχη των κρυοσυντηρημένων γαμετών και των κρυοσυντηρημένων γονιμοποιημένων ωαρίων που δε θα χρειαστούν. Αυτά μπορούν να διατεθούν χωρίς αντάλλαγμα, κατά προτεραιότητα σε άλλα πρόσωπα, που θα επιλέξει ο ιατρός ή το ιατρικό κέντρο, να χρησιμοποιηθούν χωρίς αντάλλαγμα για ερευνητικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς ή να καταστραφούν. Η ταυτότητα των τρίτων προσώπων που έχουν προσφέρει τους γαμέτες ή τα γονιμοποιημένα ωάρια δε γνωστοποιείται στα πρόσωπα που επιθυμούν να αποκτήσουν τέκνο. Το ίδιο ισχύει και για την ταυτότητα του τέκνου, καθώς και των γονέων του, η οποία δε γνωστοποιείται στους τρίτους δότες γαμετών ή γονιμοποιημένων ωαρίων.
