Ένας μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε κράτος που έχει υπογράψει τη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ)[1] και δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης , στο πλαίσιο διεθνικής παροχής υπηρεσιών, προβαίνει σε απόσπαση εργαζομένων στο έδαφος της Ελλάδας αναλαμβάνοντας ταυτόχρονα την υποχρέωση να εγγυηθεί για τους εργαζόμενους που αποσπά, βάσει της αρχής της ίσης μεταχείρισης και ανεξάρτητα από το δίκαιο που διέπει τη σχέση εργασίας τους, τόσο την εφαρμογή των όρων εργασίας τους που καθορίζονται από την ελληνική νομοθεσία, τις εκάστοτε ισχύουσες εθνικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή τις διαιτητικές αποφάσεις που έχουν κηρυχθεί υποχρεωτικές, όσο και την προστασία της υγείας και της ασφάλειάς τους με σκοπό τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των αποσπασμένων εργαζομένων κατά τη διάρκεια της απόσπασής τους σε σχέση με την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών.

✔ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Το Π.Δ. 30/2021(ΦΕΚ 75/Τ.Α’/11.5.2021) είναι αυτό που προσάρμοσε την ελληνική νομοθεσία στις νεότερες Οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου[2] σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στην Ελλάδα θεσπίζοντας υποχρεωτικές διατάξεις που πρέπει να τηρούνται όσον αφορά τους όρους εργασίας και την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της απόσπασής τους σε σχέση με την ελεύθερη παροχή υπηρεσιών χωρίς να θίγει διατάξεις που κατοχυρώνουν θεμελιώδη δικαιώματά τους (όπως το δικαίωμα ενημέρωσης και διαβούλευσης, απεργίας και διαπραγμάτευσης). Για να εξασφαλιστεί και να καταστεί αποτελεσματικότερος ο έλεγχος εφαρμογής του ως άνω Π.Δ. 30/2021, δημοσιεύτηκε  το Π.Δ. 1/ 2023 (ΦΕΚ 1/Τ.Α’/10.1.2023) το οποίο θέσπισε – κατά τροποποίηση των διατάξεων του προγενέστερου Π.Δ. 101/2016 – μέτρα ελέγχου και ιδιαίτερα υποχρεώσεις στις επιχειρήσεις που αποσπούν εργαζομένους στην Ελλάδα.

✔ ΑΠΟΣΠΑΣΜΕΝΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ

Ως αποσπασμένος εργαζόμενος νοείται κάθε εργαζόμενος που εργάζεται στο έδαφος άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) ή στο έδαφος κράτους που έχει υπογράψει τη συμφωνία για τον ΕΟΧ και δεν είναι μέλος της Ε.Ε. και τον οποίο η επιχείρηση αποσπά στην Ελλάδα για να εκτελέσει την εργασία του για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

✔ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΑΠΟΣΠΟΥΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες σε κράτος μέλος της ΕΕ ή σε κράτος που έχει υπογράψει τη συμφωνία για τον ΕΟΧ και αποσπούν εργαζόμενους στην Ελλάδα είτε

– για λογαριασμό τους και υπό τη διεύθυνσή τους με σκοπό την εκτέλεση σύμβασης, που συνάπτεται μεταξύ της επιχείρησης που αποσπά τον εργαζόμενο και του αποδέκτη της παροχής των υπηρεσιών, που ασκεί τις δραστηριότητές του στην Ελλάδα

– σε εγκατάσταση ή σε επιχείρηση του ομίλου, του οποίου η επιχείρηση είναι μέλος

– από επιχείρηση προσωρινής απασχόλησης ή από επιχείρηση που διαθέτει εργαζόμενους σε έμμεσο εργοδότη που είναι εγκατεστημένος στην Ελλάδα.

✔ ΟΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΠΟΣΠΟΥΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ι. Οι επιχειρήσεις που αποσπούν εργαζόμενους στην Ελλάδα υποχρεούνται – ανεξάρτητα από το δίκαιο που διέπει τη σχέση εργασίας τους –  να εγγυώνται στους εργαζόμενους αυτούς την εφαρμογή των όρων εργασίας που καθορίζονται από την ελληνική νομοθεσία, τις εκάστοτε ισχύουσες εθνικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας και τις διαιτητικές αποφάσεις που έχουν κηρυχθεί υποχρεωτικές, όπως ενδεικτικά ως προς την ελάχιστη διάρκεια της ετήσιας κανονικής άδειας, τις ελάχιστες περιόδους ανάπαυσης, τις μέγιστες περιόδους εργασίας, την προστασία των εγκύων εργαζομένων, την ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών και την προστασία της υγείας και της ασφάλειας κατά την εργασία.

ΙΙ. Οι επιχειρήσεις που αποσπούν εργαζόμενους στην Ελλάδα οφείλουν, μεταξύ άλλων:  

– Να υποβάλλουν το αργότερο κατά την έναρξη της παροχής υπηρεσιών στο αρμόδιο Τμήμα της Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων έγγραφη δήλωση με τα στοιχεία του παρόχου υπηρεσιών και του εκπροσώπου της επιχείρησης στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της παροχής των υπηρεσιών, τη διεύθυνση του τόπου όπου οι εργαζόμενοι θα παρέχουν την εργασία τους και κατάσταση των αποσπασμένων εργαζομένων με τα ατομικά στοιχεία τους

– Να τηρούν κατά τη διάρκεια της απόσπασης στον τόπο παροχής της εργασίας αντίγραφα της ατομικής σύμβασης εργασίας, των δελτίων μισθοδοσίας και χρόνου παρουσίας, καθώς και των αποδεικτικών καταβολής των αποδοχών τους και μάλιστα έως και δύο έτη μετά τη λήξη της απόσπασης.

ΙΙΙ. Η απασχόληση των αποσπασμένων εργαζομένων χωρίς την προηγούμενη τήρηση, αποστολή και υποβολή των προαναφερομένων εγγράφων επιφέρει διοικητικές κυρώσεις στις επιχειρήσεις και ειδικότερα πρόστιμο με αιτιολογημένη πράξη του αρμοδίου Προϊσταμένου Περιφερειακής Διεύθυνσης του Σ.Ε.Π.Ε. ή του Ειδικού Επιθεωρητή Εργασίας.   

Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX – Dauphine

[1] Ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος (ΕΟΧ) δημιουργήθηκε το 1994 για να επεκτείνει την ισχύ των διατάξεων της ΕΕ για την εσωτερική αγορά της στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελεύθερων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) και στον οποίο συμμετέχουν η Νορβηγία, η Ισλανδία και το Λιχτενστάιν.

[2] Την Οδηγία 96/71/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16/12/1996 και την οδηγία ΕΕ 2018/957 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 28/6/2018 προς τροποποίηση της ανωτέρω.