Με τις νέες διατάξεις του ν. 5095/2024[1], προβλέπεται η μεταφορά ύλης από τα Δικαστήρια στους δικηγόρους, με παρεμβάσεις στον Αστικό Κώδικα και τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με σκοπό –  σύμφωνα με το άρθρο 1 του νόμου-  αφενός την αποφόρτιση των Δικαστηρίων από διαδικασίες που μπορούν με πρόσφορο τρόπο να διενεργηθούν από τους δικηγόρους και αφετέρου την άμεση και αποτελεσματική ολοκλήρωση νομικών ενεργειών. Η μεταφορά ύλης, αφορά τις εξής διαδικασίες:

Α. Έκδοση και παροχή κληρονομητηρίου (με ισχύ από 01.06.2024): Το πιστοποιητικό, χορηγείται (από τον γραμματέα του δικαστηρίου της κληρονομίας) μετά από πράξη δικηγόρου, μέλους του δικηγορικού συλλόγου της περιφέρειας του πρωτοδικείου του Δικαστηρίου της κληρονομίας, κατόπιν αίτησης που κατατίθεται από τον κληρονόμο ή το καταπιστευματοδόχο ή τον κληροδόχο ή τον εκτελεστή διαθήκης. Κάθε πράξη που εκδίδεται από τον δικηγόρο και στην οποία στηρίζεται η παροχή ή μη κληρονομητηρίου, προσβάλλεται με ανακοπή, εντός προθεσμίας είκοσι (20) ημερών, από οποιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον.

Β. Αποδοχή κληρονομίας (με ισχύ από 15.03.2024):  Πλέον προβλέπεται η σύνταξη δήλωσης αποδοχής κληρονομίας από δικηγόρο, η οποία στη συνέχεια, και με σκοπό να προσλάβει τη μορφή δημοσίου εγγράφου, θα προσκομίζεται, με όλα τα αναφερόμενα σ’ αυτή έγγραφα, στον αρμόδιο γραμματέα του δικαστηρίου κληρονομίας, όπου και θα συντάσσεται η σχετική έκθεση αποδοχής κληρονομίας, υπογραφόμενη από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του δηλούντα και τον γραμματέα. Η εν λόγω έκθεση αποδοχής κληρονομίας θα καταχωρίζεται σε ειδικό βιβλίο τηρούμενο στο Ειρηνοδικείο, όπου θα σημειώνονται ο αριθμός της έκθεσης αποδοχής κληρονομίας, το ονοματεπώνυμο του κληρονομούμενου και του κληρονόμου, καθώς και το ονοματεπώνυμο του δικηγόρου, που τη συνέταξε, ο οποίος θα προσκομίζει και το οικείο γραμμάτιο προείσπραξης. Αντίγραφο της έκθεσης αποδοχής κληρονομίας θα μεταγράφεται στο αρμόδιο υποθηκοφυλακείο ή θα καταχωρίζεται στο οικείο Κτηματολογικό Γραφείο.

Γ. Προσημειώσεις Υποθηκών (με ισχύ από 01.06.2024): Τίτλο για την εγγραφή συναινετικής προσημείωσης υποθήκης και τίτλο για την εξάλειψη συναινετικής προσημείωσης υποθήκης αποτελεί (και) πράξη η οποία εκδίδεται από δικηγόρο, μέλος του δικηγορικού συλλόγου της περιφέρειας του πρωτοδικείου στην περιφέρεια του οποίου εδρεύει το ειρηνοδικείο στο οποίο κατατίθεται η αίτηση.

Δ. Παροχή Ενόρκων Βεβαιώσεων (με ισχύ από 15.03.2024): Ήδη οι διάδικοι μπορούν να προσκομίσουν προαποδεικτικώς ένορκες βεβαιώσεις, εφόσον αυτές λαμβάνονται ενώπιον συμβολαιογράφου ή δικηγόρου της έδρας του δικαστηρίου ή της κατοικίας ή της διαμονής του μάρτυρα ή ενώπιον του προξένου της κατοικίας ή της διαμονής του μάρτυρα. Πλέον, καταργήθηκε η δυνατότητα διενέργειας ενόρκων βεβαιώσεων, ενώπιον Ειρηνοδίκη. Τέλος, είναι δυνατή η λήψη ενόρκων βεβαιώσεων, ενώπιον δικηγόρου, και στα πλαίσια της διοικητικής δίκης.

Ε. Προέλεγχος στην εγγραφή και τροποποίηση καταστατικού σωματείου (με ισχύ από 01.05.2024): Όταν ζητείται κατά τον νόμο να διαταχθεί η εγγραφή σωματείου στο βιβλίο που τηρείται για αυτόν τον σκοπό, ή η τροποποίηση του καταστατικού ή η εξουσιοδότηση για τη σύγκληση της συνέλευσης σωματείου και τη ρύθμιση της προεδρίας της ή η διάλυση σωματείου, ο αρμόδιος Ειρηνοδίκης της περιφέρειας που έχει έδρα το σωματείο, επικουρείται από δικηγόρο ο οποίος διενεργεί προέλεγχο της αίτησης ως προς τα απαιτούμενα κατά νόμον τυπικά στοιχεία της και τα συνοδευτικά έγγραφά της. Ο δικηγόρος, εντός πέντε (5) ημερών από την παραλαβή της αίτησης, μπορεί να ζητήσει από εκείνον που υποβάλλει την αίτηση να προσκομίσει συμπληρωματικά έγγραφα ή στοιχεία. Μετά από την ολοκλήρωση του προελέγχου παραδίδει στη γραμματεία τον φάκελο με όλα τα έγγραφα και ο φάκελος διαβιβάζεται στον αρμόδιο Ειρηνοδίκη για να εκδώσει κατά την κρίση του τη σχετική διαταγή.

[1] Ν. 5095/2024 (ΦΕΚ Α’40/15.03.2024) με τον τίτλο «Ενίσχυση δικηγορικής ύλης: Ρυθμίσεις για τα κληρονομητήρια, τις αποδοχές και αποποιήσεις κληρονομιών, τις εγγραφές και τις εξαλείψεις συναινετικών προσημειώσεων και υποθηκών και τις ένορκες βεβαιώσεις και για το Ταμείο Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων και την πληρωμή των υποθέσεων νομικής βοήθειας και λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις».

Μαρία Αικατερίνη Δ. Παπαδοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ Ιστορίας και Θεωρίας Δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Αστικού δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Εμπορικού Δικαίου, Νομική Σχολή Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

[1] Ν. 5095/2024 (ΦΕΚ Α’40/15.03.2024) με τον τίτλο «Ενίσχυση δικηγορικής ύλης: Ρυθμίσεις για τα κληρονομητήρια, τις αποδοχές και αποποιήσεις κληρονομιών, τις εγγραφές και τις εξαλείψεις συναινετικών προσημειώσεων και υποθηκών και τις ένορκες βεβαιώσεις και για το Ταμείο Χρηματοδοτήσεως Δικαστικών Κτιρίων και την πληρωμή των υποθέσεων νομικής βοήθειας και λοιπές επείγουσες ρυθμίσεις».