Με τη νέα διάταξη του ν. 5073/2023[1], καθίσταται[2] από 11/12/2023 και εφεξής, υποχρεωτική η αποπληρωμή του τιμήματος αγοραπωλησίας, μέσω τραπεζών, επί ποινή ακυρότητας του συμβολαίου (προβλέπεται και εξαίρεση). Περαιτέρω, προβλέπονται υποχρεώσεις για τους συμβολαιογράφους και τους μεταγραφοφύλακες, καθώς και κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσής τους. Ειδικότερα:

• Από 11/12/2023 και εφεξής, διακρίνουμε τις εξής δύο περιπτώσεις:

(α) Κατά τη σύνταξη νέων συμβολαίων μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία, προσυμφώνων και εξοφλητικών πράξεων, η καταβολή του τιμήματος γίνεται αποκλειστικά με χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής[3]. Εάν σε συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο, καταγράφεται ότι η προκαταβολή ή η εξόφληση του τιμήματος, έγινε με μετρητά ή δεν καταγράφεται ότι έγινε μέσω τράπεζας, τότε είναι αυτοδικαίως άκυρο, απαγορεύεται να μεταγραφεί στα οικεία βιβλία και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα.

(β) Τα συμβόλαια που συνάπτονται σε εκτέλεση προσυμφώνων που είχαν συνταχθεί ήδη πριν τις 11/12/2023, εξαιρούνται και το τίμημα, μπορεί να εξοφληθεί και με μετρητά.  

• Ο συμβολαιογράφος, έχει ως πρόσθετη υποχρέωση, να αναγράψει στο συμβόλαιο, ως τρόπο εξόφλησης του τιμήματος, την τραπεζική πληρωμή.
• Απαγορεύεται η μεταγραφή συμβολαιογραφικού εγγράφου που έχει συνταχθεί κατά παράβαση της υποχρέωσης του συμβολαιογράφου να αναγράψει στο συμβόλαιο τον τρόπο εξόφλησης του τιμήματος αποκλειστικά με τη χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής.
• Στους παραβάτες των ανωτέρω υποχρεώσεων (συμβολαιογράφους και μεταγραφοφύλακες), επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που καταβλήθηκε με μετρητά, το οποίο δεν μπορεί να είναι λιγότερο από 10.000€ ούτε περισσότερο από 500.000€.

Μαρία Αικατερίνη Δ. Παπαδοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ Ιστορίας και Θεωρίας Δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Αστικού δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Εμπορικού Δικαίου, Νομική Σχολή Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

[1] Ν. 5073/2023 (ΦΕΚ Α’204/11.12.2023), με τίτλο: «Μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και άλλες επείγουσες διατάξεις.

[2] Προστέθηκε διάταξη στο άρθρο 20 του ν. 3842/2010 (ΦΕΚ Α’58 – αποκατάσταση φορολογικής δικαιοσύνης, αντιμετώπιση φοροδιαφυγής και άλλες διατάξεις)

[3] Η ενημέρωση ότι η καταβολή, έγινε μέσω τραπεζών, θα γίνεται από τον συμβολαιογράφο, προς τη Φορολογική Διοίκηση, μέσω της εφαρμογής «myproperty»