Με τις διατάξεις του ν. 5055/2023[1], ενσωματώθηκε στο ισχύον νομοθετικό πλαίσιο των εταιρικών μετασχηματισμών του ν. 4601/2019[2], η Οδηγία (ΕΕ) 2019/2121, εισάγοντας ρυθμίσεις που αφορούν στις διασυνοριακές διασπάσεις, μετατροπές και συγχωνεύσεις των κεφαλαιουχικών εταιριών[3]. Εκ των ανωτέρω ρυθμίσεων, τα κυριότερα σημεία για τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις, είναι τα εξής:

ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΕΣ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥΧΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ[4]

• Διασυνοριακή συγχώνευση: Κάθε συγχώνευση στην οποία συμμετέχουν μία ή περισσότερες ημεδαπές κεφαλαιουχικές εταιρίες (καταστατική έδρα στην Ελλάδα) και μία ή περισσότερες αλλοδαπές κεφαλαιουχικές εταιρίες (καταστατική έδρα, κεντρική διοίκηση ή κύρια εγκατάσταση εκτός Ελλάδας και εντός ΕΕ).
• Διαδικασία:

– Κατάρτιση κοινού σχεδίου διασυνοριακής συγχώνευσης από τα Δ.Σ ή τους διαχειριστές των συμμετεχουσών εταιριών,

– Καταχώριση και δημοσίευση στο ΓΕΜΗ έναν τουλάχιστον μήνα πριν την συνεδρίαση της ΓΣ για τη λήψη απόφασης περί διασυνοριακής συγχώνευσης του κοινού σχεδίου, της ανακοίνωσης προς τους μετόχους/εταίρους/πιστωτές/εκπροσώπους των εργαζομένων της ημεδαπής εταιρίας περί του δικαιώματος υποβολής παρατηρήσεων επί του σχεδίου, εντός 5 εργασίμων ημερών πριν την ΓΣ και της έκθεσης ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα,

– Σύνταξη έκθεσης από το Δ.Σ ή τους διαχειριστές της ημεδαπής εταιρίας, που εξηγεί και αιτιολογεί στους μετόχους/εταίρους και τους εργαζομένους, τις νομικές και οικονομικές πτυχές της συγχώνευσης,

– Απόφαση της Γ.Σ της ημεδαπής εταιρίας περί έγκρισης της διασυνοριακής συγχώνευσης.

– Χορήγηση «πιστοποιητικού πριν από τη διασυνοριακή συγχώνευση», μετά τον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας της αρμόδιας Διεύθυνσης του Υπουργείου Ανάπτυξης.

• Προστασία των μετόχων/εταίρων: Όσοι καταψήφισαν το κοινό σχέδιο, δικαιούνται να διαθέσουν τις εταιρικές συμμετοχές τους, έναντι καταβολής επαρκούς χρηματικού ανταλλάγματος, αν λόγω της συγχώνευσης πρόκειται να λάβουν εταιρικές συμμετοχές διεπόμενες από άλλο δίκαιο.
• Προστασία των πιστωτών: Η ημεδαπή εταιρία, έχει υποχρέωση να παράσχει κατάλληλες εγγυήσεις προς τους πιστωτές της (εφόσον έχουν υποβάλλει σχετικό αίτημα), που διατηρούν σε βάρος της απαιτήσεις μη ληξιπρόθεσμες και γεννημένες πριν τον χρόνο της συγχώνευσης.
• Προστασία/ενημέρωση/διαβούλευση εργαζομένων.
• Αποτελέσματα: Από την καταχώριση στο ΓΕΜΗ των σχετικών συμβάσεων:

– Μεταβίβαση του συνόλου των περιουσιακών στοιχείων[5] και υποχρεώσεων των συγχωνευόμενων στην νέα εταιρία,

– Οι μέτοχοι/εταίροι των συγχωνευόμενων, γίνονται μέτοχοι/εταίροι της νέας εταιρίας,

– Τα δικαιώματα από συμβάσεις εργασίας που υφίστανται ήδη, μεταφέρονται στη νέα εταιρία.

Τέλος, στον ν. 5055/2023, περιέχονται και αντίστοιχες ρυθμίσεις που αφορούν στο πλαίσιο διενέργειας των διασυνοριακών διασπάσεων (κάθε διάσπαση, στην οποία συμμετέχουν ως διασπώμενες ή επωφελούμενες, μία ή περισσότερες ημεδαπές ή αλλοδαπές κεφαλαιουχικές εταιρίες), καθώς και των διασυνοριακών μετατροπών (κάθε πράξη με την οποία μία εταιρία, χωρίς να λυθεί ή να τεθεί σε εκκαθάριση, μετατρέπει τη νομική μορφή υπό την οποία είναι καταχωρισμένη σε ένα κράτος μέλος αφετηρίας (πριν την μετατροπή), σε μία νομική μορφή του κράτους μέλους προορισμού (μετά την μετατροπή), διατηρώντας τη νομική της προσωπικότητα και εφόσον η Ελλάδα είναι κράτος μέλος αφετηρίας ή προορισμού). Οι ρυθμίσεις αυτές, αφορούν τόσο στη διαδικασία διενέργειας των διασπάσεων και των μετατροπών, όσο και στην προστασία των μετόχων/εταίρων, πιστωτών και εργαζομένων της διασπώμενης ή μετατρεπόμενης εταιρίας αντίστοιχα.

Μαρία Αικατερίνη Δ. Παπαδοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ Ιστορίας και Θεωρίας Δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Αστικού δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Εμπορικού Δικαίου, Νομική Σχολή Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

[1] Ν. 5055/2023 (ΦΕΚ Α’161/29.09.2023), με τίτλο: «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/2121 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27^ης Νοεμβρίου 2019 για την τροποποίηση της Οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 όσον αφορά τις διασυνοριακές μετατροπές, συγχωνεύσεις και διασπάσεις κεφαλαιουχικών εταιριών και επείγουσες διατάξεις για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς».

[2] Ν. 4601/2019 (ΦΕΚ Α’44/09.03.2019), με τίτλο: «Εταιρικοί µετασχηµατισµοί και εναρµόνιση του νοµοθετικού πλαισίου µε τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/55/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 16ης Απριλίου 2014 για την έκδοση ηλεκτρονικών τιµολογίων στο πλαίσιο δηµόσιων συµβάσεων και λοιπές διατάξεις».

[3] Αφορά σε ανώνυμες εταιρίες (ΑΕ), εταιρίες περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ), ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρίες (ΙΚΕ), ετερόρρυθμες κατά μετοχές εταιρίες, ευρωπαϊκή εταιρία (SE).

[4] Με το άρθρο 3 του ν. 5055/2023, προστέθηκε Κεφάλαιο ΙΑ στο Μέρος Β’ του ν. 4601/2019

[5] Τήρηση συμβολαιογραφικού τύπου, εφόσον προβλέπεται στο ημεδαπό δίκαιο.