Νέες ρυθμίσεις για την παρεμπόδιση της αθέμιτης κερδοφορίας των επιχειρήσεων από την πώληση προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών που είναι απαραίτητα για τη διαβίωση, στην περίοδο της γεωπολιτικής κρίσης λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς και των προϊόντων των οποίων η αγορά επιδοτείται από το πρόγραμμα «Αλλάζω Συσκευή» θεσπίζονται με το νέο νόμο 5045/2023^[1]. Ο περιορισμός της αθέμιτης κερδοφορίας επιτυγχάνεται μέσω του προσδιορισμού ανώτατου ύψους περιθωρίου μικτού κέρδους, το οποίο δεν θα υπερβαίνει, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2023, το μικτό περιθώριο κέρδους της κάθε επιχείρησης πριν από την 1η Ιανουαρίου 2022. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στην ενίσχυση της ανάπτυξης και την στήριξη της κοινωνίας από τις πληθωριστικές πιέσεις.

• ΠΕΡΙΣΤΟΛΗ ΑΘΕΜΙΤΗΣ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΟ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

Στο Ν. 5045/2023 προβλέπεται ότι, κατά την περίοδο από την 29η Ιουλίου 2023 έως την 31η Δεκεμβρίου 2023, απαγορεύεται η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος ή την παροχή οποιασδήποτε υπηρεσίας, που είναι απαραίτητα για την υγεία, τη διατροφή, τη διαβίωση, τη μετακίνηση, τη θέρμανση, την παραγωγή ζεστού νερού χρήσεως και την ασφάλεια του καταναλωτή, καθώς και από την πώληση σχολικών ειδών και γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, ιδίως πρώτων υλών για την παραγωγή λιπασμάτων, ζωοτροφών, ωμών δημητριακών παντός είδους, αλεύρων, ηλίανθου, φυτικών ελαίων, όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 31ης Δεκεμβρίου 2021.

• ΠΕΡΙΣΤΟΛΗ ΑΘΕΜΙΤΗΣ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΛΛΑΖΩ ΣΥΣΚΕΥΗ»

Στο Ν. 5045/2023 προβλέπεται, επίσης, ότι, για το χρονικό διάστημα από την έναρξη (17η Ιουνίου 2022) έως την ολοκλήρωση του προγράμματος «Αλλάζω Συσκευή»[2], απαγορεύεται η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώληση οποιουδήποτε προϊόντος που α) πωλείται από προμηθευτή που έχει συμπεριληφθεί στο Μητρώο Εγκεκριμένων Προμηθευτών ή από έμπορο λιανικής, που συμμετέχει στο πρόγραμμα «Αλλάζω Συσκευή», ή β) έχει ενταχθεί στο Ενιαίο Μητρώο Εγκεκριμένου Εξοπλισμού, όταν το περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους ανά μονάδα προ της 31ης Δεκεμβρίου 2021.

• ΛΗΨΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΩΝ

Αρμόδιες αρχές για τη λήψη των καταγγελιών και τη διαπίστωση των παραβάσεων ορίζονται: α) η Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης, β) η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.), και γ) οι αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου των Περιφερειών. Οι εν λόγω αρχές μπορούν, ιδίως, α) να έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία, δεδομένο και έγγραφο που διευκολύνει τον έλεγχο των πιθανών παραβάσεων, β) να διενεργούν έλεγχο, προκειμένου να λαμβάνονται, να εξετάζονται και να κατάσχονται στοιχεία, δεδομένα ή έγγραφα και γ) να αναζητούν πληροφορίες για τα πραγματικά περιστατικά από κάθε εκπρόσωπο ή μέλος του προσωπικού του προμηθευτή που ελέγχεται, ο οποίος έχει την υποχρέωση να παρέχει πληροφορίες και εξηγήσεις όσον αφορά στα πραγματικά περιστατικά, τα δεδομένα ή τα έγγραφα που σχετίζονται με τον έλεγχο.

• ΚΥΡΩΣΕΙΣ

Εις βάρος οποιουδήποτε παραβαίνει τις απαγορεύσεις για την περιστολή της αθέμιτης κερδοφορίας επιβάλλονται, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης, σωρευτικά ή διαζευκτικά, οι ακόλουθες κυρώσεις: α) σύσταση με σκοπό την παύση της παράνομης πρακτικής και τη συμμόρφωση εντός οριζόμενης αποκλειστικής προθεσμίας, καθώς και την παράλειψή της στο μέλλον, β) πρόστιμο από 5.000 ευρώ έως 1.000.000 ευρώ και ανακοίνωση της επωνυμίας του παραβάτη και του επιβληθέντος προστίμου. Εις βάρος του ελεγχόμενου προσώπου επιβάλλεται, επίσης, πρόστιμο έως 50.000 ευρώ, εάν αποκρύψει, παραποιήσει ή δεν προσκομίσει τα στοιχεία που ζητούνται από τις αρμόδιες αρχές ή παρεμποδίσει την άσκηση των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων των ως άνω αρχών.

• ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ

Οι ρυθμίσεις για την περιστολή της αθέμιτης κερδοφορίας από την πώληση προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών ξεκίνησαν να ισχύουν από την 29η Ιουλίου 2023, ενώ οι αντίστοιχες ρυθμίσεις για το πρόγραμμα «Αλλάζω Συσκευή» ισχύουν από την 17η Ιουνίου 2022.

Ιφιγένεια Διαμαντοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών ΠΑ.ΠΕΙ.
Υποψήφια Διδάκτωρ Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου

[1] Άρθρο 54 του Ν. 5045/2023 (ΦΕΚ Α’ 136/29-07-2023): «Περιστολή φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας»

[2] Προκηρύχθηκε με την ΥΠΕΝ/ΕΣΠΑ-ΕΝ/61929/864/15-06-2022 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 3099)