Εισαγωγή

Όπως είναι γνωστό, η εμπορική επωνυμία και ο διακριτικός τίτλος αποτελούν τα διακριτικά γνωρίσματα μίας επιχείρησης, τα οποία χρησιμοποιούνται στις συναλλαγές ως προσδιοριστικά στοιχεία αυτής. Η «επωνυμία» είναι το όνομα, με το οποίο εμφανίζεται ο έμπορος στις συναλλαγές του και ο «διακριτικός τίτλος» είναι το ιδιαίτερο διακριτικό γνώρισμα μιας επιχείρησης που χρησιμεύει ακριβώς στη διαφοροποίησή της από άλλες.  

Μητρώο Επωνυμιών και Διακριτικών Τίτλων

Σε προηγούμενο άρθρο μας, είχαμε αναφερθεί στη δημιουργία ενός νέου Μητρώου, το οποίο θα τηρείται από 1η Ιουλίου 2022 στο πληροφοριακό σύστημα του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (Γ.Ε.ΜΗ.), με την ονομασία  Μητρώο Επωνυμιών και Διακριτικών Τίτλων[1], στο οποίο θα καταχωρίζονται με χρονολογική σειρά όλες οι επωνυμίες και οι διακριτικοί τίτλοι που δεσμεύονται από φυσικά ή  νομικά πρόσωπα, τα οποία ασκούν εμπορική ή  οικονομική μη εμπορική δραστηριότητα. Σημειώνεται ότι η καταχώριση της επωνυμίας και του διακριτικού τίτλου στο εν λόγω μητρώο έχει δηλωτικό χαρακτήρα και αποδεικνύει τον δικαιούχο μιας επωνυμίας ή ενός διακριτικού τίτλου βάσει της αρχής της προτεραιότητας, η οποία προκύπτει από την ημερομηνία δέσμευσης της επωνυμίας ή του διακριτικού τίτλου. Η δέσμευση έχει ισχύ για το σύνολο της Επικράτειας.[2]

Κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 13 του άρθρου 57 του ν. 4919/2022, δημοσιεύτηκε στις 11 Ιουλίου, η υπ’αριθμ. 68281/5-7-2022 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αναφορικά με τους κανόνες σχηματισμού και αυτόματης δέσμευσης και προδέσμευσης επωνυμίας και διακριτικού τίτλου φυσικού, ή νομικού προσώπου, που ασκεί εμπορική, ή οικονομική δραστηριότητα. Ακολουθεί μία συνοπτική επισκόπηση αυτών:

Ι. Τρόπος και κανόνες σχηματισμού επωνυμίας και διακριτικού τίτλου

✔ Φυσικό πρόσωπο: η επωνυμία σχηματίζεται από το ονοματεπώνυμο του εμπόρου.

✔ Νομικό πρόσωπο: η επωνυμία σχηματίζεται από το ουσιαστικό και το τυπικό μέρος. Το ουσιαστικό μέρος σχηματίζεται από το ονοματεπώνυμο του/των εταίρων ή/και το αντικείμενο της επιχείρησης ή/και μπορεί να είναι φανταστική λέξη ή φράση, δηλαδή προϊόν ελεύθερης επιλογής του ενδιαφερόμενου. Το τυπικό μέρος αφορά στη νομική μορφή, η οποία αποδίδεται σύμφωνα με όσα προβλέπονται στην ειδικότερη νομοθεσία που διέπει την κάθε εταιρική μορφή.

Ο διακριτικός τίτλος είναι προαιρετικός, σχηματίζεται ελεύθερα από πραγματικές ή φανταστικές λέξεις ή φράσεις και μπορεί να ταυτίζεται με την επωνυμία της επιχείρησης ή του προσώπου που την εκμεταλλεύεται. Για πρώτη φορά, δε, ορίζεται ρητώς ότι ένα νομικό πρόσωπο μπορεί να κατοχυρώσει περισσότερους από έναν διακριτικούς τίτλους.

Για τον σχηματισμό επωνυμίας ή/και διακριτικού τίτλου ακολουθούνται υποχρεωτικά οι κανόνες που προβλέπονται στο άρθρο 5 της ανωτέρω Υπουργικής Απόφασης. Ενδεικτικά, εφόσον γίνεται χρήση της δραστηριότητας της επιχείρησης, θα πρέπει να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, να μην είναι παραπλανητική, ούτε να δημιουργεί σύγχυση, να μην προσβάλλει τα χρηστά ήθη και ιδίως να μην έχει υβριστικό, ρατσιστικό ή σεξιστικό περιεχόμενο. Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου να γίνει αποδεκτή μια επωνυμία ή ένας διακριτικός τίτλος από το πληροφοριακό σύστημα που πραγματοποιεί τον αυτόματο έλεγχο, επιπρόσθετα της τήρησης των κανόνων του άρθρου 5 της Υπουργικής Απόφασης, θα πρέπει να υπάρχει σαφής και επαρκής διαφοροποίηση από τους ήδη καταχωρισμένους τίτλους στο Μητρώο, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η εξατομίκευση της επιχείρησης. 

ΙΙ. Διαδικασία αυτόματης δέσμευσης και προδέσμευσης επωνυμίας και διακριτικού τίτλου

Η διαδικασία αυτόματης δέσμευσης και προδέσμευσης επωνυμίας και διακριτικού τίτλου περιγράφεται στα άρθρα 8 και 9 της Υπουργικής Απόφασης. Η δέσμευση πραγματοποιείται είτε αυτόματα, είτε από τις αρμόδιες Υ.Γ.Ε.ΜΗ. Αυτόματη δέσμευση επωνυμίας ή/και διακριτικού τίτλου μπορεί να γίνει στις εξής περιπτώσεις: α) κατά τη σύσταση εταιρείας μέσω της ηλεκτρονικής Υπηρεσίας μίας Στάσης (e-ΥΜΣ), β) κατά την ηλεκτρονική έναρξη εργασιών, εφόσον πρόκειται για ατομική εμπορική επιχείρηση ή για φυσικά ή νομικά πρόσωπα που ασκούν μη εμπορική οικονομική δραστηριότητα, γ) κατά την αυτόματη τροποποίηση καταστατικού με πρότυπη πράξη, δ) κατά την επιγραμμική εγγραφή υποκαταστήματος ημεδαπής ή αλλοδαπής εταιρείας.

Επίσης, οι ενδιαφερόμενοι δύνανται να κάνουν αυτόματη προδέσμευση επωνυμίας ή/και διακριτικού τίτλου για μελλοντική χρήση. Η προδέσμευση ισχύει για δύο (2) μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων η προδεσμευμένη επωνυμία ή/και ο διακριτικός τίτλος δεν είναι διαθέσιμη σε τρίτους.

Αναφορικά με τα έξοδα που απαιτούνται για τα ανωτέρω, σημειώνεται ότι η αυτόματη δέσμευση επωνυμίας και διακριτικού τίτλου πραγματοποιείται ατελώς. Αν πραγματοποιηθεί αυτόματη προδέσμευση επωνυμίας ή/και διακριτικού τίτλου, το τέλος ορίζεται σε τριάντα (30) ευρώ και, αν η δέσμευση επωνυμίας και διακριτικού τίτλου πραγματοποιηθεί από την Υπηρεσία Γ.Ε.ΜΗ. σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο άρθρο 10, το τέλος ορίζεται στα δέκα (10) ευρώ.

Χριστίνα Ζήση
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Αστικού Δικαίου E.Κ.Π.Α.

[1] «Μητρώο Επωνυμιών και Διακριτικών Τίτλων»: το ενιαίο, εθνικό ηλεκτρονικό μητρώο στο οποίο καταχωρίζονται οι επωνυμίες και οι διακριτικοί τίτλοι όλων των φυσικών και νομικών προσώπων που ασκούν εμπορική και οικονομική δραστηριότητα.

[2] Το μητρώο επωνυμιών και διακριτικών τίτλων είναι ενιαίο για όλη τη χώρα, τηρείται ηλεκτρονικά και διασυνδέεται με το πληροφοριακό σύστημα Υ.Μ.Σ. και το πληροφοριακό σύστημα του Οργανισμού Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (Ο.Β.Ι.), προκειμένου να αποφευχθεί η λήψη επωνυμίας ή διακριτικού τίτλου, που έχει ήδη κατοχυρωθεί ως σήμα, καθώς και με το Σ.ΔΙ.ΜΗ.Ε. – B.R.I.S.