Με την C-699/21 απόφασή του[1], στην υπόθεση που αφορά αίτηση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ιταλίας για έκδοση προδικαστικής αποφάσεως στο πλαίσιο της διαδικασίας εκτέλεσης ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης κατά του καταζητούμενου E.D.L., το Δικαστήριο της ΕΕ, εφαρμόζοντας τις διατάξεις της Απόφασης-Πλαισίου 2002/584/ΔΕΥ[2] για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απαγόρευση απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης, κατέληξε στην παραδοχή ότι, η δικαστική αρχή εκτελέσεως του ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως οφείλει να αρνηθεί την εκτέλεσή του, εφόσον κρίνει ότι η παράδοση του καταζητούμενου στο κράτος μέλος εκδόσεως του εντάλματος, θα επιφέρει κίνδυνο σοβαρής βλάβης της υγείας του, ο οποίος δεν μπορεί να αποκλειστεί εντός εύλογου χρονικού διαστήματος.

• ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΡΙΝΟΜΕΝΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗΣ

Το Εφετείο του Μιλάνο, ως αρμόδιο για την εκτέλεση του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης του καταζητούμενου E.D.L., πάσχοντος από σοβαρή, χρόνια και μη αναστρέψιμη ασθένεια, ζήτησε από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ιταλίας να κρίνει τη συνταγματικότητα των διατάξεων του ιταλικού δικαίου, που ενσωματώνουν την Απόφαση-Πλαίσιο 2002/584 (ΔΕΥ) για το ευρωπαϊκό ένταλμα συλλήψεως, καθώς οι διατάξεις αυτές δεν προβλέπουν ότι υγειονομικοί λόγοι μπορούν να αποτελέσουν λόγο άρνησης παράδοσης του καταζητούμενου. Το Συνταγματικό Δικαστήριο υπέβαλε προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο της Ε.Ε., ζητώντας από αυτό να ερμηνεύσει την εν λόγω Απόφαση-Πλαίσιο, αναφορικά με την εκτέλεση ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης, σε περίπτωση που η παράδοση του καταζητούμενου, μπορεί να εκθέσει αυτόν σε κίνδυνο σοβαρής βλάβης της υγείας του.

• ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Το Δικαστήριο της ΕΕ, με την C-699/21 απόφασή του, έκρινε επί των προϋποθέσεων υπό τις οποίες η δικαστική αρχή εκτελέσεως έχει την εξουσία και την υποχρέωση, δυνάμει της Αποφάσεως-Πλαισίου 2002/584, να αναβάλει την παράδοση καταζητούμενου και να αρνηθεί την εκτέλεση ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως, όταν υφίσταται κίνδυνος σοβαρής βλάβης της υγείας του προσώπου αυτού, καθώς και επί της υποχρεώσεώς της, σε τέτοιες περιπτώσεις, να αρχίσει διάλογο με τη δικαστική αρχή έκδοσης του εντάλματος και κατέληξε στα ακόλουθα συμπεράσματα:

– Η δικαστική αρχή εκτελέσεως δεν μπορεί να αρνηθεί την εκτέλεση ευρωπαϊκού εντάλματος συλλήψεως για τον λόγο και μόνον ότι το πρόσωπο, εις βάρος του οποίου αυτό έχει εκδοθεί, πάσχει από σοβαρές, χρόνιες και μη αναστρέψιμες ασθένειες, διότι, βάσει της αρχής της αμοιβαίας εμπιστοσύνης, τεκμαίρεται ότι η περίθαλψη που παρέχεται στα κράτη μέλη για τη διαχείριση τέτοιων ασθενειών είναι επαρκής, ακόμη και σε σωφρονιστικό κατάστημα.

– Η δικαστική αρχή εκτελέσεως μπορεί, κατ’ εξαίρεση, να αναβάλει προσωρινά την παράδοση του καταζητούμενου, εφόσον υπάρχουν σοβαροί λόγοι, βάσει αντικειμενικών στοιχείων, όπως ιατρικών πιστοποιητικών, να θεωρείται ότι η εκτέλεση του εντάλματος συλλήψεως θα θέσει σε κίνδυνο την υγεία του καταζητούμενου, για παράδειγμα, σε περίπτωση προσωρινής του ασθένειας.

– Όταν η δικαστική αρχή εκτέλεσης έχει ουσιώδεις και τεκμηριωμένους λόγους να πιστεύει ότι η παράδοση καταζητούμενου, που είναι βαριά άρρωστος, θα εκθέσει αυτόν σε πραγματικό κίνδυνο απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχειρίσεως, δηλαδή, σε κίνδυνο μείωσης του προσδόκιμου ζωής του ή ταχείας και μη αναστρέψιμης επιδείνωσης της υγείας του, τότε υποχρεούται να αναβάλει προσωρινά την παράδοσή του και να ζητήσει από τη δικαστική αρχή έκδοσης να της παράσχει πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες υπό τις οποίες προτίθεται να ασκήσει δίωξη ή να κρατήσει τον καταζητούμενο, καθώς και με τη δυνατότητα προσαρμογής των συνθηκών αυτών στην κατάσταση της υγείας του, προκειμένου να αποτραπεί ο επίμαχος κίνδυνος.

– Εάν, βάσει των πληροφοριών που παρέχονται από τη δικαστική αρχή έκδοσης και όλων των άλλων πληροφοριών που διαθέτει η δικαστική αρχή εκτέλεσης, προκύπτει ότι ο κίνδυνος μείωσης του προσδόκιμου ζωής ή μη αναστρέψιμης επιδείνωσης της υγείας του καταζητούμενου δεν μπορεί να αποκλειστεί εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, η δικαστική αρχή εκτέλεσης οφείλει να αρνηθεί να εκτελέσει το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης.

– Εάν ο ανωτέρω κίνδυνος μπορεί να αποκλειστεί εντός ενός εύλογου χρονικού διαστήματος, η δικαστική αρχή εκτέλεσης πρέπει να εκτελεστεί το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και να συμφωνήσει νέα ημερομηνία παράδοσης με τη δικαστική αρχή έκδοσης.

Ιφιγένεια Διαμαντοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών ΠΑ.ΠΕΙ.
Υποψήφια Διδάκτωρ Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών Παντείου Πανεπιστημίου

[1] Judgment of the Court of Justice (Grand Chamber), 18 April 2023, E. D. L. (Ground for refusal based on illness), C-699/21

[2] Απόφαση-Πλαίσιο του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 για το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης και τις διαδικασίες παράδοσης μεταξύ των κρατών μελών (2002/584/ΔΕΥ)