Υπενθυμίζουμε ότι με τις διατάξεις του ν. 5078/2023[1], τροποποιήθηκε το πλαίσιο για την απασχόληση των εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχων λόγω γήρατος και αναπηρίας.

Α. Το ως άνω νομικό πλαίσιο, εξειδικεύθηκε με την εκδοθείσα υπ’ αριθμ. Δ.15/Δ’/14831/26.02.2024 ΚΥΑ[2], αναφορικά με τη διαδικασία δήλωσης της απασχόλησης. Τα κυριότερα σημεία των νέων ρυθμίσεων, είναι τα εξής:

Δήλωση απασχόλησης στην ηλεκτρονική υπηρεσία του e– ΕΦΚΑ (https://www.efka.gov.gr/el/delose-apascholeses-syntaxioychon)

• Ποιοι είναι υπόχρεοι: Όσοι είναι ήδη συνταξιούχοι και όσοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης.
• Τί δηλώνεται: α) Η ημερομηνία έναρξης της απασχόλησης ως συνταξιούχος, β) ο τύπος της σύνταξης ή η υποβολή της αίτησης για συνταξιοδότηση, γ) η κατηγορία απασχόλησης (μισθωτοί/μη μισθωτοί/αγρότες/έμμισθοι δικηγόροι/απασχολούμενοι σε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης κ.ο.κ), δ) η συνδρομή των προϋποθέσεων για εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής του πόρου[3] και ε) η συνδρομή των προϋποθέσεων για εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών. Επιπλέον, τα υπόχρεα πρόσωπα, πρέπει να δηλώσουν τη διακοπή της απασχόλησης ή την παύση ισχύος των προϋποθέσεων εξαίρεσης από την καταβολή εισφορών ή/και πόρου.
• Μέχρι πότε πρέπει να γίνεται η δήλωση: Μέχρι την τελευταία ημέρα του μήνα ανάληψης της απασχόλησης ή μέχρι την τελευταία ημέρα του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης χωρίς διακοπή της απασχόλησης.

Όσοι ανέλαβαν υποχρεωτικώς υπακτέα απασχόληση, οποτεδήποτε και συνεχίζουν να απασχολούνται μέχρι την 01^η.01.2024 ή ανέλαβαν υποχρεωτικώς υπακτέα απασχόληση από 01.01.2024 και διέκοψαν την απασχόλησή τους μέχρι την 01^η.03.2024, υποχρεούνται εντός τεσσάρων (4) μηνών από την 01^η.03.2024, να δηλώσουν την απασχόλησή τους, στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Τέλος, υπενθυμίζουμε ότι είναι απαραίτητη η δήλωση της απασχόλησης, καθώς η τυχόν παράλειψη, επιφέρει χρηματική κύρωση ίση με δώδεκα (12) μηνιαίες κύριες και επικουρικές συντάξεις[4]. Εάν ο απασχολούμενος συνταξιούχος, δεν έχει δηλώσει την απασχόληση, αλλά προκύπτει ότι έχει υποβληθεί ΑΠΔ στην οποία περιλαμβάνεται ή έχει γίνει εγγραφή του στο μητρώο μη μισθωτών του e- ΕΦΚΑ, ειδοποιείται να προβεί στη δήλωση, εντός δεκαπέντε (15) εργασίμων ημερών.

Β.  Υπενθυμίζουμε ότι με βάση τη διάταξη του άρθρου 114 παρ. 4 του ν. 5078/2023, το συνολικό επιβαλλόμενο ποσό του πόρου υπέρ του e- ΕΦΚΑ σε ετήσια βάση, δεν μπορεί να υπερβαίνει το δωδεκαπλάσιο της εθνικής σύνταξης, όπως εκάστοτε ισχύει. Σύμφωνα με την προσφάτως εκδοθείσα με αριθμό 11/15.03.2024 Εγκύκλιο του e– ΕΦΚΑ, την 01.01.2024, το ποσό της εθνικής σύνταξης διαμορφώθηκε σε 426,17€ και ως εκ τούτου, το πλαφόν καθορίζεται αντίστοιχα σε 5.114,04€. Τα επιπλέον ποσά, θα επιστρέφονται στα πλαίσια του σταδίου εκκαθάρισης καταβολής πόρου, σε ετήσια βάση.

Γ.  Συνταξιούχοι που απασχολούνται σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης: Με την ως άνω υπ’ αριθμ. 11/15.03.2024 Εγκύκλιο, εξειδικεύθηκαν οι υπόχρεοι- απασχολούμενοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου-  προς καταβολή του πόρου, ως εξής:

– Οι συνταξιούχοι άνω των 62: είναι υπόχρεοι προς καταβολή για κάθε μήνα που τους καταβάλλεται η σύνταξη.

– Όσοι έχουν υποβάλλει αίτηση για συνταξιοδότηση και εκκρεμεί: είναι υπόχρεοι από την ημερομηνία που θα συμπληρώσουν το 62^ο έτος της ηλικίας τους ως εξής: α) Εάν η αίτηση έχει υποβληθεί έως 31.12.2023 → από την ημερομηνία έναρξης της απασχόλησης και σε κάθε περίπτωση από 01.01.2024 και β) εάν η αίτηση υποβάλλεται από 01.01.2024 και εφεξής → από τον επόμενο της κατάθεσης της αίτησης, μήνα και για όσο διαρκεί η απασχόληση.

Δ.  Συνταξιούχοι που απασχολούνται σε Φορέα ΕΚΤΟΣ της Γενικής Κυβέρνησης: Ανεξάρτητα από την ηλικία τους, η υποχρέωση υφίσταται για κάθε μήνα που τους καταβάλλεται η σύνταξη. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν, όσοι έχουν εκλεγεί ως βουλευτές ή απασχολούνται στη Βουλή των Ελλήνων με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου καθώς και όσοι απασχολούνται στις Ανεξάρτητες Αρχές.

Μαρία Αικατερίνη Δ. Παπαδοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ Ιστορίας και Θεωρίας Δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Αστικού δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Εμπορικού Δικαίου, Νομική Σχολή Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

[1] Ν. 5078/2023 (ΦΕΚ Α’ 211/20-12-2023), με τίτλο: «Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, εξορθολογισμός ασφαλιστικής νομοθεσίας, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, σύστημα διορισμού και προσλήψεων των εκπαιδευτικών της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και λοιπές διατάξεις».

[2] ΚΥΑ με αριθμό Δ.15/Δ’/14831/26.02.2024 (ΦΕΚ Β’1391/01.03.2024) και με τίτλο: «Απασχόληση εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχων του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης».

[3] Η εξαίρεση, εκκινεί την πρώτη μέρα του μήνα, εντός του οποίου συντρέχει και λήγει την τελευταία ημέρα του μήνα λήξης της αιτίας χορήγησής της.

[4] Η χρηματική κύρωση, καθώς και οι ασφαλιστικές εισφορές ή ο πόρος που δεν καταβλήθηκαν, καταλογίζονται από το αρμόδιο όργανο του e- ΕΦΚΑ. Για τον προσδιορισμό του ποσού, λαμβάνεται υπόψη το πληρωτέο ποσό της σύνταξης, του μήνα που διαπιστώθηκε η παράβαση. Το ποσό της οφειλής, μπορεί να αποπληρωθεί με παρακράτηση έως ¼ από την κύρια σύνταξη και με συμψηφισμό από την επικουρική.