Υπενθυμίζουμε ότι με το άρθρο 114 του ν. 5078/2023[1], ορίσθηκαν τα κίνητρα απασχόλησης των συνταξιούχων, αντικαθιστώντας τις προ ισχύουσες διατάξεις του ν. 4387/2016. Στα πλαίσια αυτά, προβλέφθηκε η υποχρέωση των απασχολούμενων συνταξιούχων, να καταβάλλουν επιπλέον, των ασφαλιστικών τους εισφορών, πόρο μη ανταποδοτικού χαρακτήρα υπέρ του e- ΕΦΚΑ. Με την εκδοθείσα υπ’ αριθμ. 7/2024 Εγκύκλιο του e– ΕΦΚΑ, με τίτλο «Καταβολή πόρου υπέρ e– ΕΦΚΑ των απασχολούμενων συνταξιούχων εξ ιδίου δικαιώματος», εξειδικεύθηκαν οι υπόχρεοι καθώς και οι εξαιρούμενοι από την καταβολή του πόρου αυτού, καθώς και οι ειδικότερες διαδικασίες για την καταβολή του. Σημειώνουμε ότι η υποχρέωση αυτή, εκκινεί από 01.01.2024 και αφορά στη μισθολογική περίοδο Ιανουαρίου 2024. Τα κυριότερα σημεία της ως άνω εγκυκλίου, είναι τα εξής:

• Υπόχρεοι καταβολής πόρου υπέρ e– ΕΦΚΑ:

Υποχρεούνται στην καταβολή του πόρου, οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι (ασφαλισμένοι) που λαμβάνουν εξ ιδίου δικαιώματος κύρια σύνταξη από τον Ιανουάριο 2024 και μετέπειτα (για κάθε μήνα που λαμβάνουν σύνταξη) και όσοι έχουν υποβάλει αίτημα συνταξιοδότησης εξ ιδίου δικαιώματος ως εξής: α) εάν έχουν υποβάλει αίτηση μέχρι 31.12.2023 και εκκρεμεί, καταβάλλουν τον πόρο από την τυχόν έναρξη της απασχόλησής τους από 01.01.2024 και μετέπειτα και όσο αυτή διαρκεί και β) εάν υπέβαλλαν αίτηση από 01.01.2024 και μετέπειτα και απασχολούνται, η καταβολή ξεκινά από τον επόμενο της κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης μήνα και για όσο διαρκεί. Ειδική μνεία γίνεται για τους συνταξιούχους γήρατος που αναλαμβάνουν απασχόληση σε Φορέα της Γενικής Κυβέρνησης[2] (υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του e- ΕΦΚΑ) και των οποίων η σύνταξη αναστέλλεται για όσο διάστημα συνεχίζει η απασχόλησή τους, εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 62^ο έτος της ηλικίας τους, δεν καταβάλλουν τον πόρο υπέρ e– ΕΦΚΑ, για όσο διάστημα αναστέλλεται η σύνταξη. Όταν συμπληρωθεί το 62ο έτος, η σύνταξη επαναχορηγείται στο 100% και ο συνταξιούχος θα έχει κράτηση 10% στον μισθό.

• Εξαιρούμενοι από την καταβολή του πόρου:
  
  – Άτομα με ψυχική αναπηρία,
  – Συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας (από κοινή νόσο/εργατικό ατύχημα/ατύχημα εκτός εργασίας/επαγγελματική νόσο),
  – Πολύτεκνοι των οποίων τουλάχιστον το ένα τέκνο είναι ανήλικο ή σπουδάζει σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές και έως τη συμπλήρωση του 24^ου έτους ηλικίας τους ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία,
  – Συνταξιούχοι των ειδικών παθήσεων,
  – Όσοι λαμβάνουν εξωιδρυματικό επίδομα
  
  
• Διαδικασία καταβολής του πόρου:
  
  – Ο πόρος υπολογίζεται επί των ασφαλιστέων αποδοχών, από τις οποίες καθορίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές για κάθε ασφαλιστέα απασχόληση, συμπεριλαμβανομένων και αυτών των επιδομάτων εορτών και αδείας και μέχρι το εκάστοτε ανώτατο μηνιαίο όριο ασφαλιστέων αποδοχών.
  – Ο πόρος παρακρατείται από τους εργοδότες, οι οποίοι οφείλουν να τον αποδώσουν στον e- ΕΦΚΑ, εντός της εκάστοτε ισχύουσας προθεσμίας καταβολής των τρεχουσών ασφαλιστικών εισφορών της ίδιας μισθολογικής περιόδου. Για τους αυτοαπασχολούμενους συνταξιούχους και όσους ασκούν ελεύθερο επάγγελμα, τα έσοδα από την προσαύξηση των εισφορών θα εισπράττονται μέσα από τα μηνιαία ειδοποιητήρια του ΕΦΚΑ.
  
  
• Ποσοστά καταβαλλόμενου πόρου ανά κατηγορία απασχολούμενων:
  
  – Οι συνταξιούχοι που απασχολούνται ως μισθωτοί , θα έχουν κράτηση 10% στην αμοιβή της εργασίας τους.
  – Αν είναι αυτοαπασχολούμενοι με κύρια και επικουρική ασφάλιση –όπως γιατροί, δικηγόροι και μηχανικοί- θα καταβάλουν στον ΕΦΚΑ τις μηνιαίες τους εισφορές με προσαύξηση 40% (για κύρια και επικουρική).
  – Όσοι δουλεύουν με εργόσημο θα τους παρακρατείται το 10% από την αξία του εργοσήμου κατά την εξαργύρωσή του.

Μαρία Αικατερίνη Δ. Παπαδοπούλου
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ Ιστορίας και Θεωρίας Δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Αστικού δικαίου, Νομική Σχολή Αθηνών, ΕΚΠΑ
Δ.Μ.Σ Εμπορικού Δικαίου, Νομική Σχολή Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης

[1] Ν. 5078/2023 (ΦΕΚ Α’211/20.12.2023), με τίτλο: «Αναμόρφωση επαγγελματικής ασφάλισης, ασφαλιστική νομοθεσία, συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, σύστημα διορισμού και προσλήψεων των εκπαιδευτικών της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και λοιπές διατάξεις».

[2] Σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. 7246/31.01.2024 έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας, με θέμα «Απασχόληση συνταξιούχων, άρθρο 114 του ν. 5078/2023 – αιρετοί που λαμβάνουν αντιμισθία. Εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου», οι Δήμοι και οι Περιφέρειες εμπίπτουν στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης και ως εκ τούτου, το νέο νομοθετικό πλαίσιο, εφαρμόζεται και στους συνταξιούχους λόγω γήρατος πρώην φορέων του Δημοσίου, που αναλαμβάνουν καθήκοντα αιρετού.