Στα πλαίσια των διατάξεων του άρθρου 67 του νέου εργατικού νόμου  4808/2021 (ΦΕΚ 101/ Τ.Α/ 19.6.21) που ορίζουν και ρυθμίζουν τις προϋποθέσεις και τους όρους παροχής  της τηλεργασίας, αλλά και της Υπουργικής Απόφασης 98490/2021 του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (ΦΕΚ 5646/Τ.Β/ 3.12.21) που εκδόθηκε δυνάμει των εξουσιοδοτικών διατάξεων του άρθ.79 παρ.1 του ανωτέρω νόμου με την οποία καθορίστηκαν τα ελάχιστα κόστη που οφείλει ο εργοδότης να καταβάλει στον εργαζόμενο που παρέχει εξ αποστάσεως την εργασία του με τη χρήση της τεχνολογίας, δημιουργούνται διάφορες υποχρεώσεις και δικαιώματα τόσο για τους εργοδότες όσο και για τους εργαζόμενους  που άπτονται της τηλεργασίας και τα οποία θα εξετάσουμε με το παρόν άρθρο.

✔ ΤΡΟΠΟΙ ΣΥΝΑΨΗΣ ΤΗΣ ΤΗΛΕΡΓΑΣΙΑΣ

– Η τηλεργασία κατ’ αρχήν συμφωνείται μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου είτε στην πρόσληψη είτε με μεταγενέστερη συμφωνία.

– Κατ’ εξαίρεση, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας[1] ή τεκμηριωμένου κινδύνου της υγείας του εργαζόμενου, ο εργοδότης οφείλει να αποδεχθεί την πρόταση μετά από αίτηση του εργαζόμενου για τηλεργασία (εκτός και αν αδυνατεί για σπουδαίο και σοβαρό λόγο).

✔ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΥΨΟΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ

– Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να αναλάβει το κόστος που προκαλείται στον εργαζόμενο από την τηλεργασία, παρέχοντας επίσης σε αυτόν τεχνική υποστήριξη και αναλαμβάνοντας να αποκαταστήσει τις δαπάνες επισκευής των συσκευών που χρησιμοποιεί ή να τις αντικαταστήσει σε περίπτωση βλάβης, ακόμη και για συσκευές που ανήκουν στον εργαζόμενο [2] (άρθ. 67 παρ.4 του ν. 4808/21).

– Δυνάμει των διατάξεων της ΥΑ 98490/2021 του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων καθορίστηκε το ελάχιστο μηνιαίο κόστος χρήσης του οικιακού χώρου εργασίας (στο ποσό των 13 ευρώ), επικοινωνιών (στο ποσό των 10 ευρώ)[3] και συντήρησης του εξοπλισμού (στο ποσό των 5 ευρώ) [4], ενώ ο εργοδότης μπορεί να καταβάλει και μεγαλύτερα από τα ανωτέρω ποσά στον εργαζόμενο ιδιαίτερα όταν αποδεδειγμένα αυτός τα υπερκαλύπτει (π.χ. επί μακρόχρονης χρήσης τηλεφωνίας).

– Εάν παρασχεθεί τηλεργασία για λιγότερες από 22 ημέρες ανά μήνα, καταβάλλεται το 1/22 των δαπανών που ισχύουν κατά περίπτωση ανά ημέρα εργασίας.

– Οι δαπάνες για την τηλεργασία καταβάλλονται για όσο χρονικό διάστημα παρέχεται εργασία εξ αποστάσεως είτε κατόπιν συμφωνίας είτε κατόπιν συνδρομής των ανωτέρω λόγων υγείας.

✔ ΤΥΠΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ

Έγγραφος τύπος για τη συμφωνία καταβολής των δαπανών τηλεργασίας δεν απαιτείται.

Η συμφωνία μπορεί να είναι ακόμη και σιωπηρή. Σε περίπτωση όμως μίας μεγάλης επιχείρησης, υπάρχει δυνατότητα κατάρτισης πολιτικής ως προς τις δαπάνες που αυτή θα καλύπτει στους εργαζόμενους, την οποία μπορεί να αναρτά στο εσωτερικό της δίκτυο (intranet) ή να ενημερώνει  σχετικά τους εργαζόμενους μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email).

Η καταβολή της αποζημίωσης γίνεται στο λογαριασμό του εργαζομένου με χωριστή κατάθεση σε σχέση με τις μηνιαίες αποδοχές και αιτιολογία «καταβολή δαπανών τηλεργασίας».

Η αποζημίωση αυτή δεν επιτρέπεται να καταβάλλεται αντί αμοιβής του εργαζομένου διότι αποτελεί εκπιπτέα δαπάνη για τον εργοδότη, που δεν υπόκειται σε οποιοδήποτε φόρο ή τέλος ούτε οφείλεται ασφαλιστική εισφορά επ’ αυτής.

✔ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΟΥΜΕΝΩΝ ΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

– Ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος (άρθ. 67 παρ. 5 του ν. 4808/21) να γνωστοποιήσει στον εργαζόμενο [5] με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο (περιλαμβανομένου του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου)[6] τους όρους εργασίας που διαφοροποιούνται λόγω της τηλεργασίας, οι οποίοι περιλαμβάνουν τουλάχιστον α) το δικαίωμα αποσύνδεσης[7] β) την ανάλυση του πρόσθετου κόστους της τηλεργασίας[8] και τους τρόπους κάλυψής του από τον εργοδότη γ) τον αναγκαίο εξοπλισμό που διαθέτει ο τηλεργαζόμενος ή παρέχει ο εργοδότης και τις διαδικασίες τεχνικής υποστήριξης και αποκατάστασης των βλαβών δ) περιορισμούς στη χρήση του εξοπλισμού ή των εργαλείων πληροφορικής ε) συμφωνία περί τηλετοιμότητας και τα χρονικά όρια αυτής στ) τους όρους υγιεινής και ασφάλειας της τηλεργασίας και ζ) την υποχρέωση προστασίας των προσωπικών και επαγγελματικών δεδομένων του τηλεργαζομένου.

✔ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

Ο έλεγχος της απόδοσης του εργαζομένου από τον εργοδότη επιτρέπεται με τον όρο του σεβασμού της ιδιωτικής του ζωής και της συμφωνίας με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Η χρήση κάμερας για τον έλεγχο της απόδοσης  των εργαζομένων απαγορεύεται ( άρθ. 67 παρ. 8 του ν. 4808/2021)

✔ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Η συμφωνία για τηλεργασία δεν μεταβάλει το καθεστώς απασχόλησης ούτε τη σύμβαση εργασίας, αλλά μόνο τον τρόπο εκτέλεσης της εργασίας.

✔ ΙΣΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Οι τηλεργαζόμενοι έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις με τους εργαζόμενους εντός της επιχείρησης (όπως ως προς τον όγκο εργασίας, τα κριτήρια αξιολόγησης, τις επιβραβεύσεις, την κατάρτιση και επαγγελματική εξέλιξη).

Ελεονώρα Αναγνώστου
Δικηγόρος
D.E.A. Droit Economique et Social
Université Paris IX – Dauphine

[1] Η συνδρομή των λόγων αυτών διαπιστώνεται με απόφαση του Υπουργού Υγείας και για όσο χρόνο διαρκούν.

[2] Εξαίρεση: αν προβλέπεται διαφορετικά στη σύμβαση εργασίας

[3] Το ποσό αυτό δεν καταβάλλεται σε περίπτωση που ο εργοδότης καλύπτει το σχετικό κόστος απευθείας στον πάροχο τηλεφωνίας μέσω χωριστής σύμβασης

[4] Το ποσό δεν καταβάλλεται σε περίπτωση που η τηλεργασία παρέχεται με εξοπλισμό που παρέχει ο εργοδότης

[5] Εντός οκτώ ημερών από την έναρξη της τηλεργασίας

[6] Τα στοιχεία που δεν αφορούν εξατομικευμένα ζητήματα του εργαζομένου μπορούν να γνωστοποιούνται και μέσω ανάρτησης στο εσωτερικό δίκτυο της επιχείρησης (intranet).

[7] Το δικαίωμα αυτό συνίσταται στο δικαίωμα του τηλεργαζόμενου να απέχει πλήρως από την παροχή εργασίας του και ιδίως να μην επικοινωνεί ψηφιακώς και να μην απαντά σε τηλεφωνήματα, μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των νόμιμων αδειών του ( άρθ.10 του ν. 4808/21)

[8] Κόστος τηλεπικοινωνιών, εξοπλισμού και συντήρησης αυτού.