Ι. Γενικά

Η συμμετοχική χρηματοδότηση (crowdfunding) εδραιώνεται ολοένα και περισσότερο ως μορφή εναλλακτικής χρηματοδότησης για τις νεοφυείς και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες κατά κανόνα βασίζονται σε μικρές επενδύσεις. Η συμμετοχική χρηματοδότηση αντιπροσωπεύει ένα είδος διαμεσολάβησης στο πλαίσιο της οποίας ένας πάροχος υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης, χωρίς να αναλαμβάνει κίνδυνο ο ίδιος, χρησιμοποιεί μια ψηφιακή πλατφόρμα ανοιχτή στο κοινό με στόχο τη σύζευξη ή τη διευκόλυνση της σύζευξης δυνητικών επενδυτών ή δανειστών με επιχειρήσεις που αναζητούν χρηματοδότηση. Η χρηματοδότηση θα μπορεί να λάβει τη μορφή δανείων ή απόκτησης κινητών αξιών ή άλλων εισηγμένων μέσων για σκοπούς συμμετοχικής χρηματοδότησης.

Η παροχή υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης περιλαμβάνει συνήθως τρεις κατηγορίες συντελεστών: τον κύριο του έργου, ο οποίος προτείνει το προς χρηματοδότηση έργο, τους επενδυτές, οι οποίοι χρηματοδοτούν το έργο και έναν διαμεσολαβητικό οργανισμό με τη μορφή παρόχου υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης, ο οποίος φέρνει σε επαφή τους κυρίους των έργων και τους επενδυτές μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας.

Η συμμετοχική χρηματοδότηση, εκτός του ότι είναι μια εναλλακτική πηγή χρηματοδότησης, μεταξύ άλλων και από κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου, μπορεί να προσφέρει και άλλα οφέλη στις επιχειρήσεις. Μπορεί να επιβεβαιώσει μια επιχειρηματική ιδέα, να παράσχει στους επιχειρηματίες πρόσβαση σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων που παρέχουν εμπεριστατωμένες απόψεις και πληροφορίες και είναι εργαλείο εμπορικής προώθησης.

Οι βασικές μορφές του crowdfunding είναι:
  ✔ Donation-Based Crowdfunding
  ✔ Rewards-Based Crowdfunding
  ✔ Equity-Based Crowdfunding
  ✔ Lending-Based Crowdfunding

ΙΙ. Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2020/1503

Τα κράτη μέλη έχουν ήδη θεσπίσει διαφορετικούς εθνικούς κανόνες για την συμμετοχική χρηματοδότηση, προσαρμοσμένα στα χαρακτηριστικά και στις ανάγκες των τοπικών αγορών και επενδυτών. Αποτέλεσμα είναι οι εθνικοί κανόνες να αποκλίνουν ανά την Ένωση όσον αφορά τους όρους λειτουργίας των πλατφορμών συμμετοχικής χρηματοδότησης, το πεδίο επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων και τις απαιτήσεις αδειοδότησης. Οι διαφορές μεταξύ των εθνικών κανόνων παρακωλύουν τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης θίγοντας άμεσα τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στις υπηρεσίες αυτές.

Ο παρών κανονισμός επιδιώκει ακριβώς την προώθηση της διασυνοριακής χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, μέσω της άρσης των εμποδίων στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης. Ειδικότερα, με τον εν λόγω Κανονισμό θεσπίζονται ενιαίες απαιτήσεις για την παροχή υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης, τη λειτουργία, την οργάνωση, την αδειοδότηση και την εποπτεία των παρόχων τέτοιων υπηρεσιών, για τη λειτουργία της αντίστοιχης πλατφόρμας, καθώς και για τη διαφάνεια και τις διαφημιστικές ανακοινώσεις σε σχέση με την παροχή των υπηρεσιών αυτών στην Ένωση.

Οι ρυθμίσεις που περιέχει ο Κανονισμός αναφέρονται σε δύο είδη crowdfunding, το Lending-Based Crowdfunding και το Equity-Based Crowdfunding και εφαρμόζεται μόνο σε εκείνες τις περιπτώσεις προσφορών συμμετοχικής χρηματοδότησης, στις οποίες η ανταλλακτική αξία δεν υπερβαίνει τα 5.000.000 ευρώ για περίοδο 12 μηνών.

Συγκεκριμένα, το νομικό πρόσωπο, το οποίο προτίθεται να παρέχει υπηρεσίες συμμετοχικής χρηματοδότησης, υποβάλλει αίτηση στην αρμόδια αρχή του κράτους μέλους όπου είναι εγκατεστημένο για χορήγηση άδειας παρόχου υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης. Η αίτηση αυτή θα πρέπει να περιλαμβάνει όσα στοιχεία αναφέρει το άρθρο 12 του Κανονισμού. Εν συνεχεία, η αρμόδια αρχή λαμβάνει πλήρως αιτιολογημένη απόφαση σχετικά με τη χορήγηση ή την άρνηση χορήγησης άδειας εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της πλήρους αίτησης. Οι αρμόδιες αρχές που χορήγησαν άδεια, η οποία κοινοποιήθηκε βάσει του άρθρου 12 παράγραφος 10 του Κανονισμού, εξασφαλίζουν ότι η εν λόγω άδεια προσδιορίζει τις υπηρεσίες συμμετοχικής χρηματοδότησης που επιτρέπεται να παρέχει ο πάροχος υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης. Πάροχος υπηρεσιών συμμετοχικής χρηματοδότησης που ζητεί άδεια προκειμένου να επεκτείνει τις δραστηριότητές του σε πρόσθετες υπηρεσίες συμμετοχικής χρηματοδότησης, που δεν είχαν προβλεφθεί κατά τον χρόνο της άδειας που χορηγήθηκε δυνάμει του άρθρου 12 υποβάλλει αίτημα επέκτασης της άδειάς του στις αρμόδιες αρχές, οι οποίες χορήγησαν την άδεια παρόχου δυνάμει του άρθρου 12, συμπληρώνοντας και επικαιροποιώντας τις πληροφορίες που αναφέρονται.

Ο Κανονισμός τέθηκε σε εφαρμογή στις 10 Νοεμβρίου 2021. Οι πάροχοι υπηρεσιών Crowdfunding μπορούν να εξακολουθήσουν, σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία, να παρέχουν υπηρεσίες που περιλαμβάνονται πλέον στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού έως τις 10 Νοεμβρίου 2022 ή έως ότου λάβουν την άδεια που ορίζεται από τον Κανονισμό (όποια από τις δύο ημερομηνίες προηγείται).

Χριστίνα Ζήση
Δικηγόρος
Δ.Μ.Σ. Γενικού Αστικού Δικαίου Ε.Κ.Π.Α.